Kars “Sivil Toplum Buluşmaları” çalıştayı gerçekleştirildi
Kars’ta İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü koordinasyonunda, Kars Sivil Toplumla İlişkiler İl Müdürlüğünün ve Kars Valiliğinin ev sahipliğinde “Kars Sivil Toplum Buluşmaları” çalıştayı gerçekleştirildi.
Çalıştaya İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Türköz, Vali Ziya Polat, Vali Yardımcısı Aydın Göçer, Kars Sivil Toplumla İlişkiler İl Müdürü Cafer Avınca ve Kars’ta faaliyet gösteren 195 sivil toplum örgütünün temsilcileri katıldı.
Nur Banu Çağatay tarafından yapılan çalıştay sunumunda, sivil toplum sektörünün genel tanıtımından, derneklerin denetimlerinde incelenen hususlara ve Genel Müdürlük tarafından sivil toplum kuruluşu temsilcilerine sunulan Proje Destek Sisteminin içerikleri anlatıldı.
Çalıştayın ayrıca STK’ların hem kapasitelerinin geliştirmesi hem de kamu-sivil toplum iş birliğinin daha sürdürülebilir hale getirmesi açısından kıymetli bir başlangıç olacağına dikkat çekilerek, toplumun kendini yeniden inşa sürecine yapılan bir katkı olacağı belirtildi.
Kars’ta 15 tanesi kamu yararı statüsünde olmak üzere toplamda 195 sivil toplum kuruluşu olduğu belirtilen Nur Banu Çağatay: “Sivil toplum; bireyin yalnızca haklara sahip bir yurttaş olmanın ötesine geçerek, sorumluluk alan, çözüm üreten ve toplumla birlikte dönüşen bir özneye evrilmesidir.
Demokratik yaşamın en canlı damarlarından biri olan sivil toplum örgütleri, aynı zamanda yerel kimliğin, toplumsal vicdanın ve ortak değerlerin taşıyıcısıdır. Bugün burada, Kars’ın derin toplumsal dokusunu temsil eden siz kıymetli paydaşlarla bir araya gelmek; yalnızca bir bilgi alışverişi değil, aynı zamanda daha adil, daha katılımcı ve daha güçlü bir toplumsal yapı inşa etme iradesinin somut bir göstergesidir” dedi.
Çalıştayda, Dernekler Denetçisi Grup Başkanı Hüseyin Cevahir Özalp tarafından, “Sivil Toplum Vizyonu, Sivil Toplum Sektörünün Genel Tanımı” konulu bir sunum gerçekleştirildi.
Açılış konuşmasını yapan Kars Sivil Toplumla İlişkiler İl Müdürü Cafer Avınca, düzenlenen bu önemli çalıştayın Kars’ta ki sivil toplumun güçlendirilmesine yönelik atılan önemli bir adım olduğunu söyledi.
Sivil toplum kuruluşlarının demokratik toplumların vazgeçilmez yapı taşları olduğuna dikkat çeken Avınca konuşmasında “Katılımcı demokrasinin gelişmesinde, toplumsal sorunlara çözüm üretilmesinde, gönüllülük temelinde yürüttükleri faa faaliyetlerle büyük bir sorumluluğu yerine getirmektedirler.
Kars İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü olarak bizler, ilimizde faaliyet gösteren dernek, Vakıf, Sendika ve benzeri STK’ların kurumsal kapasitelerini geliştirmek, mevzuatla belirlenen yükümlülükleri yerine getirmelerinde rehberlik etmek, projeler üretmelerine destek olmak ve kamu-STK iş birliğini güçlendirmek amacıyla çalışmalarımızı sürdürmekteyiz.
Bugün burada bulunan tüm STK temsilcileri bize gösteriyor ki Kars’ta sivil toplumun sesi giderek güçlenmektedir. Ancak bu sesi daha sistemli, daha sürdürülebilir ve daha etkili hale getirmek için iş birliği ve koordinasyonun artırılması büyük önem taşımaktadır.
Bu kapsamda Dernekler Genel Müdürlüğümüzün öncülüğünde, İl Müdürlüğümüzün destekleriyle Kars’ta STK’ların ihtiyaçlarının tespiti, kapasite geliştirme alanları, hibe ve destek mekanizmalarına erişim gibi konularda daha etkin çalışmalar yürütmeyi hedefliyoruz.
Kıymetli STK temsilcilerimiz Unutmayalım ki; yerel ihtiyaçları en iyi tespit eden ve bu ihtiyaçlara çözüm üretme konusunda en dinamik yapılar sizlersiniz. Kadından gencine, eğitimden çevreye, kültürden sosyal hizmetlere kadar geniş bir yelpazede yaptığınız her çalışma ve üretilen projeler Kars’ın sosyal ve kültürel kalkınmasına katkı sağlayacaktır. İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü olarak, sizlerin her zaman yanınızda olduğumuzu, bilgi ve danışmanlık hizmetlerimizle sizleri desteklemeye devam edeceğimizi bir kez daha belirtmek isterim.” dedi.
İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Türköz de yaptığı konuşmada, Kars’ta ki sivil toplum kuruluşu sayısının artmasının önemine değindi.
Türköz, Türkiye’de hali hazırda 101 bin dernek, 6 bin 500 civarında vakıf ve 20 bin spor kulübü ve diğer Sivil toplum örgütler ile birlikte Türkiye genelinde 150 bin civarında Sivil Toplum kuruluşu olduğunu söyledi.
Kars’ta da 8 bin üyeden oluşan 195 dernek olduğunu hatırlatan Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Türköz, Türkiye yüzyılında gelişmiş, kurumsal kapasitesi güçlenmiş kamu yararı etrafında gönüllülük esası ile bir araya gelen bireyler tarafından kurulmuş sivil toplum kuruluşlarımızın sayısının artması ve aynı zamanda niteliklerinin de artması amacıyla Genel Müdürlüğümüz tarafından sürekli olarak gerek eğitim faaliyetleri gerek STK ziyaretleri gerekse de bugün burada olduğu üzere siz sivil toplum kuruluşu temsilcileri bir araya geldiğimiz programlar düzenlemekteyiz.
Bugün burada sizlerle sivil toplum alanının geçmişi, bugünü ve geleceğini paylaşmak aynı zamanda Genel Müdürlüğümüz tarafından yürütülen iş, işlem ve faaliyetlere, rehberlik ve denetim hizmetleri ile yine Bakanlığımız tarafından derneklerimize sağlanan proje desteklerine ilişkin bilgiler vermek burada bulunuyoruz.
Bizler bir kamu kurumu olarak hizmet verdiğimiz sizlerin özel bir yerde olduğunuzun farkındayız. Sizler hiçbir kar amacı gütmeden bir zorunluluğunuz olmadan toplumsal sorunlar için elini taşın altına koyan bu hususlarda aksiyon alan kamu yararı için gönlünüzü ortaya koyan gönüllülersiniz ve bizler Genel Müdürlük olarak sizlerin bu iyilik hareketlerinizde işlemlerinizi kolaylaştırmak için 81 İl teşkilatımız ile birlikte işlemlerimiz tesis etmekteyiz.
Kars da bu anlamda Genel Müdürlük olarak program yapmak istediğimiz şehirlerin başında gelmiştir. Kars İl Müdürümüz tarafından Genel Müdürlüğümüz talimatları doğrultusunda gerçekleştirilen eğitimler ve STK ziyaretleri bizlere göstermektedir ki bugün Karsta bulunan tüm derneklerimize temas etme fırsatı yakalamışız.
Bu amaçla da, İl Müdürlüğümüz tarafından rutin olarak düzenlenen eğitimler ve STK ziyaretleri ile diğer hizmetleri için Müdürlüğümüz personeline de bu anlamda sizlerin huzurunuzda teşekkür ediyorum. 2025 yılında da bu çalışmalara hız kesmeden devam edeceğiz.
Ve tabii ki tekrardan sizlere toplumsal sorunlara kayıtsız kalmadığınız için ve sivil toplum alanında göstermiş olduğunuz faaliyetleriniz için teşekkür ediyorum.
Gönüllülük esasıyla belirli bir alanda kar amacı gütmeden bir araya gelen kişilerin örgütlü faaliyetleri sivil toplum faaliyetlerini meydana getirmektedir. Kurumsallaşmış yapılarına ise STK’lar diyebiliriz.
Bugün literatürde tam bir tanımı yapılamayan STK’ların içerisine ülkemizde başta dernekler ve vakıflar olmak üzere platformlar ve inisiyatifleri de almak mümkündür. Kent konseyleri gibi yapılar da illerimizde kamu-STK iletişimin sağlanması noktasında çok önemli işlevler görmektedir.Sivil toplum kuruluşları sorun tespit ettikleri alanda toplumu yönlendirmekte, kamuoyunu harekete geçirmekte ve o sorunun çözümüne katkı sağlamakta daha etkin yapılar haline gelmişlerdir. Toplumsal tercihlere ilişkin tartışma alanının genişlemesine imkân tanıyarak, dünyada çoğulculuğun, insan hakları ve demokrasinin gelişimine de önemli katkılar sağlamışlardır. Türkiye’de de bu anlayışım tezahürü olan Selçuklular dönemindeki ahilik teşkilatı, Osmanlı dönemindeki loncalar ve vakıflar gibi toplumsal yapılar bu topraklardaki sivil toplumun mazisinin ne kadar kadim ve köklerinin ne kadar sağlam olduğunu göstermektedir. Ülkemizin köklü sivil toplum kültürü ve dünyada yaşanan gelişmelerle birlikte, sivil toplum alanında son yıllarda önemli gelişmeler yaşanmış özellikle sivilleşme noktasında 2003’ten günümüze önemli adımlar atılmıştır.
Sivil toplum alanında yapılan reformların bir sonucu olarak nicelik ve niteliksel gelişmeye uygun teşkilatlanma yapısı oluşturmak maksadıyla, 2018 yılında misyonunu tamamlayan Dernekler Dairesi Başkanlığı yerine Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü merkezi Ankara’da bulunan ve 81 ilde müdürlükler şeklinde teşkilatlanan bir kurumdur. Ülkemizde sivilleşme yönünde atılan bu adımlara bağlı olarak büyük değişimler yaşanmış, dernek sayısında, üye sayısında ve dernek gelirlerinde önemli oranda artışlar gözlemlenmiştir. Burada bazı önemli verileri sizlerle paylaşmak istiyorum:
Dernek sayıları, 2004 yılından bu yana %45 artış göstererek 101.216. (Aslında 20024’ten günümüze %80 lik bir artış yaşanmıştır fakat Spor Kulüplerinin Gençlik ve Spor Bakanlığına devredilmesiyle dernek sayılarında azalma meydana gelmiştir.)
Dernek üye sayıları 2004 yılından bu yana %101 artış göstererek 8.397.097,
Dernek gelirleri ise, 2010 yılından bu yana %2400 artışla yaklaşık 157 milyar TL olmuştur.
Kars İlimizin dernek verilerine baktığımızda (2024 yılı beyannamesine göre)
Kars’ta bulunan dernek sayısı: 194
Kars’ta bulunan dernek üye sayısı: 8.179 (7223 erkek ve 956 kadın üye)
Kars’ta bulunan derneklerin gelirleri toplamı: 66.787.945,36 TL Ülkemizde faaliyet gösteren tüm sivil toplum kuruluşlarının kurumsal ve mali kapasitelerini güçlendirerek gerek ulusal gerekse de uluslararası mecralarda daha da etkin olabilmelerini sağlamak amacıyla Genel Müdürlüğümüz tarafından demeklere PRODES sistemi üzerinden proje yardımları yapılmaktadır. 2010 yılından 2024 yılı sonu itibarıyla 725.149.521,75 proje yardımı yapılıştır.
Bu yıl ise 144.874.939 TL proje yardımı yapılmıştır.
Kars ilinde 2012-2016 yıllan arasında 7 derneğe 288.462 TL proje yardımı yapılmıştır. Kars’ta bulunan derneklerimizi de daha fazla proje başvuruş yapmaya davet ediyoruz.
Eğitimden kültüre, trafik güvenliğinden hayvan haklarına birçok farklı alanda yapılan proje başvuruları Genel Müdürlüğümüz tarafından desteklenmektedir. Yapılan bu desteklerin bir kartopu etkisiyle ülkemiz sosyo ekonomik alanında kıymetli çıktılara vesile olduğuna, şahit olmaktayız. Bugün programımızda Proje Destek Daire Başkanımız bu konuda daha detaylı bilgi verecektir.
Sözlerime son verirken “Güçlü Sivil Toplum, Güçlü Türkiye” vizyonuyla sivil toplum alanına en etkin ve verimli bir şekilde hizmet sunma gayretimizi samimiyetle devam ettirdiğimizi, STK’larımızın kurumsal ve mali kapasitelerini güçlendirmek adına çalışmalarımızı sürdürdüğümüzü belirtmek isterim. Çalıştayımızın hayırlara vesile olmasını dilerim.
Çalıştayın sonunda Demekler Denetçisi Ali Gemici, ‘Derneklerin Denetiminde İncelenen Hususlar ile Rehberlik Faaliyetleri”, İl Planlama Uzmanı Yavuz Selim Üçüncü de “Proje Destek Sistemi (PRODES) Bilgilendirme Sunumu” konulu sunumları ile katılımcıları bilgilendirdiler. Çalıştay, soru-cevap bölümü ile sona erdi.
